هیچ کس ذهن خوان نیست، بنابراین هرکدام باید مایل و قادر به بیان نیازها، خواستهها و تجربیات خود باشیم و چه خوب است که در این راستا بتوانیم ارتباط بهتر در خانواده را ایجاد کنیم؛ پس با لذت برتر همراه باشید تا با کمک هم یک خانواده متعالی بسازیم.
بااینحال، صحبت با اعضای خانواده ما میتواند بهخصوص ناامیدکننده باشد زیرا ما بسیار در رفتارها و نقشهای آموخته شده خود که سالها یا حتی دههها ادامه داشته است به مشکل برخوردهایم.
برای بهبود ارتباطات در خانوادهها مهم است نگاهی صادقانه به ارتباطات موجود بیندازید.
فهرست محتوای مقاله
- اولین گام، بررسی وضع موجود روابط در خانوادۀ شماست
- برقراری ارتباط مؤثر، یک اولویت برتر
- ارتباط بهتر در خانواده با ۱۰ تکنیک فوقالعاده
- ۱. تعادل را در زندگی خود پیدا کنید
- ۲. متعهد به برقراری ارتباط باشید
- ۳. عوامل حواسپرتی را از بین ببرید
- ۴. گوشدادن فعال را تمرین کنید
- ۵. به ارتباطات غیرکلامی خود توجه کنید
- ۶. در سطح فرزند خود صحبت کنید
- ۷. سؤالات جالب بپرسید
- ۸. احساسات خود را تنظیم کنید
- ۹. ارتباط باز و صادقانه را تشویق کنید
- ۱۰. از ارتباطات مثبت استفاده کنید
اولین گام، بررسی وضع موجود روابط در خانوادۀ شماست
ممکن است فکر کنید فرهنگ خانوادگی خوبی دارید ولی بااینحال، مهم است که بهصورت دورهای کنار بروید و از رابطه واقعی خود استفاده کنید.
از خود بپرسید که فکر میکنید فرزندانتان چگونه شما را درک میکنند، آری برای ایجاد ارتباط بهتر در خانواده باید به خودتان رجوع کنید.
بهعنوان والدین، به خود در برقراری یک ارتباط مؤثر در خانواده چه نمرهای میدهید؟
در اینجا چند سؤال شخصی وجود دارد که میتوانید در مورد آنها تأمل کنید.
در ارزیابی خود، خیلی به خود سخت نگیرید زیرا اکثر مردم زمینههایی برای اصلاح و پیشرفت دارند، از جمله خود من.
هدف این است که ارتباطات در خانوادهها واقعاً بهبود یابد، شما باید نقاط ضعف خود را بشناسید تا برای بهترشدن آنها در تلاش باشید.
با خود “کاملاً صادق” باشید
آیا واقعاً اعتقاد دارید فرزندانتان به شما احترام میگذارند؟
فکر میکنید آنها شما را معتمد میدانند؟
آیا آنها با دقت و علاقه به حرفهای شما گوش میدهند؟
فکر میکنید آنها شما را فردی عاقل میدانند؟
آیا احساس میکنید که آنها به هرآنچه میگویید و انجام میدهید اعتماد دارند؟
آیا شما همیشه احساسات شخصی خود را کنترل میکنید؟
آیا شما با دقت به چگونگی بیان فرزندان خود گوش میدهید؟
آیا توجه منفی خود را برای آنها فراهم میکنید؟
آیا شما گوش میدهید تا آنها را واقعاً درک کنید یا اینکه فقط حرکات را دنبال میکنید؟
آیا شما نسبت به همه نگرانیهای آنها دلسوزی و همدلی منتقل میکنید؟
آیا “تشویق و حمایت” از همه اعضای خانواده را تبلیغ میکنید؟
آیا صداقت و احترام به همه اعضای خانواده را ترویج و عمل میکنید؟
آیا شما برای دیدگاهها و نظرات فرزندان خود احساس ارزش میکنید؟
آیا وقت خود را برای ارتباط شخصی با فرزندان خود اختصاص میدهید؟
آیا “نگرش مثبت” را نسبت به همه در همه زمانها تبلیغ و الگوسازی میکنید؟
اگر به هر یکی از سؤالات بالا “نه” پاسخ دادهاید، خود را به چالش بکشید که تعهدی آگاهانه، صمیمانه و قلبی برای بهبود ارتباطات در خانواده خود داشته باشید.
برقراری ارتباط مؤثر، یک اولویت برتر
بهمنظور بهبود واقعی ارتباطات در خانوادهها، اهمیتدادن به تلاشهای ما مهم است.
مشکلات و مشغلههای روزمره میتوانند چشم هر خانوادهای را به روی اینطور مسائل ببندند و برای آنها فضایی بسیار آزاردهنده را ایجاد کنند که متأسفانه خیلی از خانوادهها درگیر اینگونه معضلات هستند چرا که بسیاری از خانوادهها فقط بهظاهر خوب به نظر میرسند.
احساسات منفی باید بلافاصله موردتوجه قرار بگیرند و هرگز اجازه تحریک ندارند. یک فرهنگ خانوادگی گرم و دوستداشتنی، ایجاد روابط است، به زمان، تعهد و مهمتر از همه “ارتباط مثبت” نیاز دارد.
مثلاً در مورد فرزندانتان بهمنظور بهبود واقعی برقراری ارتباط در خانوادهها، باید ارتباط زودهنگامی با فرزندان خود برقرار کنیم، متخصصان رشد کودک بیان کردهاند که تولد تا پانزده سالگی سالهای اساسی ایجاد رابطه مثبت است که به روابط لذتبخش و دوستداشتنی در طول زندگی تبدیل میشود.
در حال حاضر در هر مرحله والدینی که باشید … “امروز” در این لحظه فرصت شما برای “تعهد به برقراری ارتباط” با فرزندانتان است.
گرفتار شدن و غفلت از تربیت مناسب فرزندان در این دنیای پرشتاب بسیار آسان است، بهویژه هنگامیکه هر دو والدین در حال کار هستند (این امر معمول اکثر خانوادههای امروزی است).
درک این نکته مهم است که “فرزندپروری مثبت” در واقع ایجاد یک فضای مثبت خانوادگی است که بر اساس عشق و احترام به یکدیگر بنا شده و بر پایه ارتباط مثبت و مؤثر بنا شده است.
ارتباط بهتر در خانواده با ۱۰ تکنیک فوقالعاده
۱. تعادل را در زندگی خود پیدا کنید
ایجاد وقت برای برقراری ارتباط در زندگی دشوارترین کاری است که والدین میتوانند انجام دهند، بااینحال یکی از پاداش آورترین دستاوردهای والدین است که میتوانید به دست آورید.
راز این است که “وقت خانواده” خود را اولویت اصلی خود قرار دهید. هنگامیکه واقعاً این کار را با اعتقاد عمیق انجام دهید، متوجه تغییر عمدهای در ذهنتان میشوید که به سمت زمان و آنچه برای شما واقعاً مهم است در زندگی است. به نظر میرسد همه موارد دیگر پیشپاافتاده و مدیریت آنها بسیار آسانتر است.
۲. متعهد به برقراری ارتباط باشید
یک تعهد شخصی برای برقراری ارتباط برقرار کنید که به طور روزانه با فرزندان خود “واقعاً ارتباط برقرار کنید”.
مثلاً اینکه وعدههای غذایی منظم خانوادگی (صبحانه، ناهار، شام) را هرچه بیشتر التزام دهید و درمورد وقایع روز از جمله اتفاقات خوب صحبت کنید یا هرگونه نگرانی شخصی که فرزندانتان دارند را برطرف کنید. همیشه آن را مثبت نگه دارید.
یک شب خانوادگی خاص را برای انجام بازیهای رومیزی، ساخت کاردستی با هم، هر چیزی که محیطی مناسب برای برقراری ارتباط مثبت، صمیمی و پیوند ایجاد میکند، تنظیم کنید.
زمان خواب زمان بسیار خوبی برای گفتگو با فرزندان خردسال، خواندن یا قصهپردازی با هم، گفتگو در مورد خانواده یا کارهای خاصی است که در کودکی انجام دادهاید.
۳. عوامل حواسپرتی را از بین ببرید
در عصر مدرن ما، بسیاری از وسایل الکترونیکی و حواسپرتی وجود دارد که توجه ما را به خود جلب میکنند. وقتی در حال صحبتکردن با شخصی در خانواده خود هستید، تلفن خود را کنار بگذارید؛ حتی آن را برعکس کنید تا نتوانید تمام اعلانهای رسانههای اجتماعی را مشاهده کنید، تلویزیون را خاموش کنید و…
اگر سرتان شلوغ است، هرگز تظاهر نکنید یا با خونسردی به حرف فرزندتان گوش فرا دهید. اگر نمیتوانید متوقف شوید و توجه کامل خود را نشان دهید، این موضوع را به آنها بگویید و تعهد دهید که دراسرعوقت صحبت کنید، و حتماً آن را دنبال کنید. این اهمیت آنها را برای شما تأیید میکند.
با شخصی که با او صحبت میکنید ارتباط چشمی برقرار کنید. من میدانم که اگر واقعاً به شخصی نگاه نکنم، در واقع گوش نمیدهم.
بهعلاوه اینکه ارتباط چشمی به شخص دیگر نشان میدهد که شما به صحبتهای وی توجه میکنید.
۴. گوشدادن فعال را تمرین کنید
ممکن است وقتی اعضای خانواده با شما صحبت میکنند، بشنوید، اما آیا واقعاً گوش میدهید؟ گوشدادن دو نوع دارد: منفعل و فعال. گوشدادن منفعل از طریق زبان بدن و مثلاً با سر تکان دادن و کلمات غیر تعهدی مانند “اوه بله” یا میبینم” بیان میشود.
از طرف دیگر، گوشدادن فعال بیشتر و بیشتر در مکالمه درگیر است. شما بهعنوان یک شنونده فعال، از بررسی ادراک مانند “به نظر میرسد مانند … ” و از جملهپردازی، میکنید.
درهرصورت، فقط منتظر نمانید تا نوبت به صحبت شما برسد. در واقع آنچه را که گفته شده را بپذیرید تا بتوانید به تفاهم برسید.
همیشه به کودک خود وقت کافی دهید تا افکار خود را بیان کند و تلاش آگاهانهای انجام دهد تا نهتنها به کلمات استفاده شده بلکه از زبان بدن آگاه باشد.
به درک واقعی احساسات و عواطف آنها گوش فرا دهید و نسبت به نگرانیهایشان دلسوزی و همدلی نشان دهید.
با بیان چگونگی درک چیزها از زبان خود، احساسات آنها را بپذیرید و درک خود را روشن کنید.
روابط خانوادگی ما به دلیل سابقه مشترک گسترده ما اغلب با موارد تکراری زیادی همراه است؛ پس به یاد داشته باشید مهم است که هیچکس نمیتواند احساس خاصی به ما بدهد و ما نمیتوانیم آنچه را که برای ما اتفاق میافتد کنترل کنیم، اما میتوانیم پاسخ خود را کنترل کنیم.
پس برا ایجاد ارتباط بهتر در خانواده باید از بعضی از عادتهای قبلی که در خانواده ایجاد شده پرهیز کنیم و چه بسا کلا آنها را کنار بگذاریم.
۵. به ارتباطات غیرکلامی خود توجه کنید
تخمین زده میشود که کمتر از ۱۰٪ از آنچه ما بیان میکنیم از کلمات ما فهمیده میشود و ۹۰٪ دیگر باقیمانده رفتارهای غیرکلامی ما است. وقتی عبارات کلامی و غیرکلامی ما در یک خط قرار نگیرند، پیامهای متفاوتی ایجاد میکنند.
ارتباطات غیرکلامی شما شامل لحن صدا، فاصله بدنی، حالات چهره، جهتگیری بدن، حالت و حرکات است.
شاید از این آمار ها متعجب شوید اما باید دقت داشته باشدی که برای ارتباط بهتر در خانواده باید با ظرافت و دقت عمل کنید.
۶. در سطح فرزند خود صحبت کنید
از کلمات سطح فکری کودک خود استفاده کنید تا از سوء تفسیر پیام موردنظر خود جلوگیری کنید.
همیشه تماس چشمی برقرار کنید و اگر کودک شما کوچک است طوری نزد او قرار گیرید که او حس برابری موردنیاز را فراهم کند.
به هر دلیلی کودک شما بدون درنظرگرفتن سن نباید هرگز مجبور شود و یا تحتفشار قرار گیرد، او احترام یکسانی دارد.
۷. سؤالات جالب بپرسید
پرسیدن سؤال بخشی از گوشدادن فعال است، اما همچنین میتواند راهی برای تحریک مکالمه و ایجاد ارتباط معنیدارتر باشد.
اگر تلاش برای بازکردن یخ یکی از اعضای خانواده باشد (مانند کودکی که تازه از خانه به مدرسه میرود یا خواهر و برادری که همیشه از گردهماییهای خانوادگی دور میماند) ،
پرسیدن سؤالات خاص در مورد زندگی آنها و مواردی که به آنها علاقه دارند احتمالاً آنها را درگیر خواهد کرد. همچنین توجه و تفکرشان را نشان میدهد.
شاید مشکل این باشد که شما از قبل احساس میکنید همه چیز را درباره آنها میدانید اما واقعیت اینگونه نیست پس این فرصت را از دست ندهید.
۸. احساسات خود را تنظیم کنید
ارائه یک مثال خوب در اینجا از اهمیت بالایی برخوردار است
احساسات خود را کنترل کنید. در هر زمان آرامش خود را حفظ کنید، بهخصوص هنگامیکه کودک شما احساسات استرسزا از خود نشان میدهد.
سعی کنید در هنگام حل تعارضات، مثبت باقی بمانید و هرگز اجازه ندهید احساسات منفی کودک شما لرزان شود و به مشکلات جدی تبدیل شود، همیشه به دنبال یک راهحل برنده باشید.
این بسیار مهم است که برای فرزندان خود الگو قرار دهید، اگر خونسردی خود را از دست دهید نمیتوانید انتظار داشته باشید که آنها احساسات خودشان را کنترل کنند.
۹. ارتباط باز و صادقانه را تشویق کنید
همیشه صداقت را ترویج و به آن احترام بگذارید، صداقت اصلی است که تمام ارتباطات شما از آن ساخته شده است. اگر صداقت نداشته باشید بدون شک، روابط شما بهناچار از بین میرود.
کودک شما باید احساس کند که میتواند بدون انتقاد یا تحقیر اعتقادات و ارزشهای شخصی خود، صریحاً ابراز عقیده کند.
فرزند شما همیشه چیزهایی را از منظر متفاوت از شما میبیند و احترام به دیدگاه و نظر آنها یکی از مهمترین عناصر ارتباط مثبت و مؤثر خانوادگی است.
۱۰. از ارتباطات مثبت استفاده کنید
در برقراری ارتباط مثبت از “بایدها” بیشتر از “نبایدها” استفاده میشود. به فرزندانتان اجازه دهید بدانند که شما دوست دارید چهکاری انجام دهند نه اینکه چهکارهایی انجام ندهند.
آنچه را که تبلیغ میکنید تمرین کنید: به یاد داشته باشید که آنها با مثال یاد میگیرند پس اگر از فرزندان خود انتظار ندارید از دیگران بد صحبت نکنید.
همیشه از کلمات تشویقی مثبت استفاده کنید و مطمئن باشید که صادقانه هستند تا بتواید ارتباط بهتر در خانواده را بدست آورید.
به طور مثال:
چهکار بسیار خوبی انجام دادهاید، من به شما بسیار افتخار میکنم.
من ایمان دارم شما میتوانید هر کاری که فکر خود را بکنید انجام دهید.
چه ایده جالبی به ذهن شما رسیده است احسنت به شما.
چه حس شوخطبعی فوقالعادهای دارید و چه لبخند زیبایی.
چه تصمیم بسیار عاقلانهای گرفتید، باید به خود بسیار افتخار کنید.
میتوانم ببینم که شما به خود اعتماد زیادی دارید، چه ویژگی خوبی دارید.
کار بسیار خوبی بود که شما انجام دادید، شما فرد بسیار مهربانی هستید.
ارتباطات مؤثر خانوادگی به تمرین و سختکوشی نیاز دارد پس برای ایجاد روابط بهتر در خانواده خود شروع بهکار کنید و از همین الآن تصمیم به تغییر و رشد بگیرید.
برخی از این استراتژیها ممکن است برای شما جدید باشد و همین باعث میشود در اولینبار استفاده از آنها احساس ناخوشایندی کنید. اعضای خانواده شما نیز ممکن است با تغییر در نحوه برقراری ارتباط شما متعجب شوند.
نگران این نباشید! با گذشت زمان راحتتر میشوند و پیشرفتهایی که به دست میآورید میل شما به ادامه استفاده از آنها را تقویت میکند. بعلاوه، ممکن است طبیعی شوند و اعضای خانواده شما نیز شروع به استفاده از آنها کنند.
بسیار عالی و موثر بود