اکثر ما معمولا کار خود را بر تمام کارهای دیگر مقدم می‌داریم. تمایل ما برای کسب موفقیت‌های حرفه‌ای به حدی زیاد است که گاهی راحتی و آسایش زندگی خود را فدای پیشرفت شغلی می‌کنیم و از ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شخصی خود غافل می‌شویم.
درست است که پیشرفت شغلی اهمیت زیادی دارد، ولی باید باید توجه داشته باشید که ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شخصی شما می‌تواند هم بر سلامتی جسمی و وضعیت روانی و هم بر سلامت شغلی شما تاثیرات مثبتی بگذارد.
ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شخصی مزیت‌های زیادی از جمله کاهش استرس و خستگی از شغل و بهبود وضعیت زندگی دارد. این اثرات هم برای بهبود وضعیت کارمندان و هم کارفرمایان مفید است. به همین دلیل این مطلب لذت برتر را به بررسی راه‌هایی برای ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شخصی با تغییر سبک زندگی شما قرار داده‌ایم.
تحقیقات نشان داده است کارمندانی که وضعیت سلامتی بهتری نسبت به دیگران دارند، می‌توانند مولدتر باشند، کار خود را به درستی انجام می‌دهند و هزینه‌های درمانی آن‌ها هم کم‌تر از دیگران است. به همین دلیل کارفرمایانی که محیطی برای ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شخصی کارمندان به وجود می‌آورند، می‌توانند در هزینه‌های خود صرفه جویی کنند، تعداد غیبت‌های کارمندانشان کاهش می‌یابد و می‌توانند نیروی کار وفادارتر و متعهدتری داشته باشند.
برای ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شخصی که برای شما مناسب باشد باید ابتدا زمانی را برای ارزیابی نیازهای خود اختصاص دهید. البته همه نمی‌توانند به یک روش بین زندگی کاری و شخصی خود تعادل ایجاد کنند و همیشه هم نمی‌توانیم به کار و زندگی شخصی خود به صورت کاملا مساوی رسیدگی کنیم.
منظور ما از ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شخصی این است که زندگی کاری انعطاف‌پذیری برای خود بسازید، به‌گونه‌ای که بعد از کار زمان و انرژی کافی برای لذت بردن از زندگی شخصی خود را داشته باشید.
داشتن انعطاف‌پذیری به این معنی است که برای مثال می‌توانید بعضی از روزها بیش‌تر کار کنید تا مثلاً در آخر هفته بتوانید وقت خود را به سرگرمی‌های مورد علاقهٔ خود اختصاص دهید. در ادامه می‌توانید ۸ روش برای ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شخصی خود را مشاهده کنید.[irp]
فهرست محتوای مقاله
- ۱. قبول کنید که ایجاد یک زندگی متعادل بی‌نقص امکان‌پذیر نیست
- ۲. کاری را پیدا کنید که به آن علاقه دارید
- ۳. سلامتی خود را در اولویت قرار دهید
- ۴. از آفلاین شدن نترسید
- ۵. مرخصی بگیرید
- ۶. برای خود و عزیزانتان وقت بگذارید
- ۷. مرز بین کار و زندگی خود را مشخص کنید
- ۸. اهداف و اولویت‌های خود را مشخص کنید و به آن‌ها پایبند باشید
۱. قبول کنید که ایجاد یک زندگی متعادل بی‌نقص امکان‌پذیر نیست
وقتی در مورد ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شخصی صحبت می‌کنیم ممکن است روزی را تصور کنید که ساعات مفیدی را سرکار گذرانده‌اید و بعد از ترک محل کار بقیهٔ روز خود را همراه با خانوادهٔ خود هستید. این یک تصور ایده‌آل است، ولی همیشه ایجاد چنین تعادلی امکان‌پذیر نیست.
برای داشتن یک زندگی متعادل لازم نیست یک برنامهٔ بی‌نقص برای خود تهیه کنید، در عوض بهتر است به دنبال تهیهٔ یک برنامه واقع‌بینانه باشید. خودتان را محدود نکنید، مثلاً ممکن است بعضی روزها زمان بیش‌تری را به کار اختصاص دهید، درحالی‌که روزهای دیگر وقت و انرژی بیش‌تری برای دنبال کردن سرگرمی‌هایتان و یا وقت گذراندن با عزیزانتان صرف کنید.
تعادل با گذشت زمان ایجاد می‌شود، نه به صورت روزانه. باید مرتب مسیری که پیموده‌اید و فاصله‌ای که با اهدافتان دارید را ارزیابی کنید. اولویت‌های خود را مشخص کنید و برنامه خود را متناسب با آن‌ها تنظیم کنید.
برای مثال ممکن است یک روز در خانه بیش از محل کار به شما نیاز داشته باشند، گاهی هم پیش می‌آید که مجبور می‌شوید به سفر کاری بروید و برای مدتی از خانه دور باشید. به همین دلیل باید انعطاف‌پذیر باشید و هر روز با توجه به نیازها و اولویت‌هایتان، تعادل موردنظر خود را ایجاد کنید.
۲. کاری را پیدا کنید که به آن علاقه دارید
درست است که امروزه داشتن شغل به یک هنجار اجتماعی تبدیل شده است، ولی نباید کاری را انتخاب کنید که به نوعی شما را محدود کند. کار فقط راهی برای کسب درآمد نیست، شغل شما باید هم از نظر مادی و هم عاطفی شما را تأمین کند.
اگر کاری که انجام می‌دهید را دوست ندارید، نمی‌توانید زندگی شادی داشته باشید. لزومی ندارد عاشق تمام جنبه‌های شغل خود باشید، فقط باید کاری که انجام می‌دهید به قدری برایتان هیجان‌انگیز باشد که صبح‌ها برای ترک رختخواب خود انگیزهٔ لازم را داشته باشید.
از این رو، برای ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شخصی باید شغلی را پیدا کنید که به آن علاقه‌مند هستید. اگر احساس می‌کنید شغلتان انرژی زیادی از شما می‌گیرد و یا بعد از کار نمی‌توانید کارهایی که دوست دارید را انجام دهید، مطمئن باشید چیزی این وسط اشتباه است.
شاید این وضعیت به خاطر محیط و یا کارفرمای بیش از حد رسمی شما باشد و شاید هم مشغول انجام کاری هستید که به آن علاقه‌ای ندارید. اگر مشکل همین است، پس زمان آن رسیده که به دنبال یک شغل جدید بگردید.[irp]
۳. سلامتی خود را در اولویت قرار دهید
برای ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شخصی باید بتوانید سلامتی جسمی، عاطفی و روانی خود را در اولویت قرار دهید. برای مثال اگر دچار افسردگی یا اضطراب هستید، می‌توانید به روان‌شناس مراجعه کنید.
حتی اگر مجبور شدید برای ادامهٔ درمان، زودتر محل کار خود را ترک کنید یا کلاس خود را بپیچانید، حتماً جلسات درمانی را در برنامه روزنهٔ خود بگنجانید. اگر به بیماری سختی مبتلا هستید، از ترک محل کار در روزهای شلوغ واهمه نداشته باشید، اگر در زمان مناسب استراحت نکنید، احتمالاً بعداً مجبور می‌شوید روزهای بیش‌تری مرخصی بگیرید.
اگر سلامتی خود را در اولویت قرار دهید به یک شخص و کارمند بهتر تبدیل می‌شوید. در این حالت زمانی که سرکار هستید می‌توانید اوقات شادتری را بگذرانید و مولدتر باشید.
۴. از آفلاین شدن نترسید
ما در دنیای همیشه بیدار ارتباطات زندگی می‌کنیم. برای ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شخصی اشکالی ندارد اگر گاهی ارتباط خود را با دنیای آنلاین قطع کنید و از ارتباطات فاصله بگیرید. این کارها به افکار و ایده‌های جدید درون ذهن شما فرصتی برای پدیدار شدن فراهم می‌کند.
برای مثال می‌توانید زمانی را که به چک کردن ایمیل‌هایتان اختصاص می‌دادید، صرف انجام تمرینات مدیتیشن کنید. یا در سفرهای کاری کتاب بخوانید. این کار فشار روانی شما را کاهش می‌دهد؛ بنابراین استراحت کردن اهمیت زیادی دارد و به شما کمک می‌کند در محل کار انرژی بیش‌تری داشته باشید.
۵. مرخصی بگیرید
گاهی اوقات لازم است که به معنای واقعی آفلاین شوید، یعنی زمانی را دور از دغدغه‌های شغلی و در تعطیلات بگذرانید. مهم نیست یک سفر یک‌روزه باشد یا یک سفری دوهفته‌ای به خارج از کشور، برای ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شخصی حتماً باید زمانی را برای استراحت جسمی و ذهنی خود در نظر بگیرید.
بر اساس تحقیقاتی که در آمریکا صورت گرفته است، ۵۲ درصد کارمندان گزارش داده‌اند که تمایلی به استفاده از مرخصی‌های خود ندارند، زیرا احساس می‌کنند فاصله گرفتن از محل کار باعث ایجاد اختلالاتی در عملکرد آن‌ها می‌شود.
ولی چنین تصوراتی نباید شما را محدود کنند و برای ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شغلی حتماً باید از مرخصی‌های خود استفاده کنید. با برنامه‌ریزی درست می‌توانید بدون محول کردن مسئولیت‌های خود به همکارانتان و یا تلنبار کردن کارها بعد از بازگشت از سفر، به یک تعطیلات مناسب بروید.[irp]
۶. برای خود و عزیزانتان وقت بگذارید
درست است که شغل شما مهم است ولی نباید تنها موضوع مهم زندگی شما باشد. شما قبل از مشغول شدن به این کار هم دارای شخصیت مستقلی بوده‌اید و نباید سرگرمی‌ها و کارهایی را که باعث خوشحالی شما می‌شوند، کنار بگذارید.
ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شخصی نیاز به اقداماتی آگاهانه دارد. اگر برای انجام دادن کارهای شخصی خود برنامه‌ریزی نکنید، هیچ‌وقت فرصت انجام دادن آن‌ها را پیدا نمی‌کنید. مهم نیست که برنامه تا چه اندازه مهم باشد، در نهایت شما می‌توانید کنترل زمان و زندگی خود را در دست بگیرید.
وقتی برنامه خود را تنظیم می‌کنید، زمانی را هم برای ملاقات‌های عاشقانه و خانوادگی تعیین کنید. ممکن است برنامه‌ریزی برای ملاقات با افرادی که با آن‌ها زندگی می‌کنید مسخره به نظر برسد ولی با این کار می‌توانید بدون هیچ مزاحمتی با عزیزان خود وقت بگذرانید.
پس فقط به این دلیل که سرتان با کار شلوغ است، نباید از روابط شخصی برای خود و عزیزانتان وقت بگذارید و غافل شوید.
به یاد داشته باشید که همیشه می‌توانید همکاران خود را عوض کنید و اهمیتی ندارد که کار شما تا چه حد اهمیت دارد، نگران نباشید، شرکت به خاطر زمانی که با خانوادهٔ خود می‌گذرانید ضرر نمی‌کند.
۷. مرز بین کار و زندگی خود را مشخص کنید
برای این‌که از کار خود خسته نشوید باید حد و حدودی را برای خود و همکارانتان ایجاد کنید. زمانی که محل کار خود را ترک می‌کنید نباید به فکر پروژه‌هایی باشید که قرار است روی آن‌ها کار کنید و وقت خود را برای جواب دادن به ایمیل‌های کاری صرف کنید.
برای مثال می‌توانید یک کامپیوتر یا موبایل جداگانه برای کار خود داشته باشید، در این حالت زمانی که به خانه می‌روید می‌توانید آن را خاموش کنید.
باید ساعات کاری خود را مشخص کنید. اگر نتوانید مرز ساعات کاری و ساعات فراغت خود را مشخص کنید، ممکن است در نهایت مجبور شوید نیمه‌شب، در تعطیلات و یا آخر هفته‌ها هم به ایمیل‌های کاری جواب بدهید.
بهتر است در مورد ساعاتی که کار نمی‌کنید به اعضای تیم یا سرپرست خود اطلاع دهید، این باعث می‌شود همکارانتان موقعیت شما را درک کنند و به حد و حدود شما احترام بگذارند.[irp]
۸. اهداف و اولویت‌های خود را مشخص کنید و به آن‌ها پایبند باشید
اهداف خود را با توجه به شغل، سلامتی و ارتباطات خود تعیین کنید. به کارهایی فکر کنید که برای دستیابی به یک زندگی کاری و شخصی سلامت مفید هستند و آن‌ها را اولویت‌بندی کنید. با استفاده از استراتژی‌های مدیریت زمان، تجزیه و تحلیل لیست کارهایی که باید انجام دهید و حذف کارهای بی‌ارزش می‌توانید روز کاری پرباری برای خود بسازید.
ببینید چه زمانی بیش‌تر از همیشه می‌توانید در محل کار خود مؤثر باشید و سپس آن زمان را به انجام کارهای مربوط به شغلتان اختصاص دهید. برای این‌که از حواس‌پرتی‌های خود کم کنید، از چک کردن لحظه به لحظهٔ گوشی و ایمیل‌های خود دست بردارید.
زمانی که چارچوبی برای روز خود تعیین کنید، می‌توانید بهره‌وری خود را در محل کار افزایش دهید و در نتیجه زمان بیش‌تری را برای استراحت در خارج از محل کار داشته باشید.
صرف‌نظر از اهداف و اولویت‌هایی که برای خود تعیین می‌کنید، باید از مؤثر بودن آن‌ها برای ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شخصی خود اطمینان حاصل کنید.
جمع‌بندی
باید به این نکته توجه داشته باشید که افراد مختلف برداشت متفاوتی در مورد ایجاد تعادل بین زندگی کاری و شخصی خود دارند، به هر حال هر کدام از ما مسئولیت‌های متفاوتی در زندگی داریم. در این جهان تعادل یک چیز شخصی است و فقط خود شما می‌توانید در مورد سبک زندگی مناسب خودتان تصمیم بگیرید.