فهرست محتوای مقاله
چند روش برای ایجاد یک خوانواده‌ی خوشحال و موفق
خانواده‌ی خوشحال و موفق داشتن امروزه دغدغه‌ی بسیاری از زوج‌های جوان و یا حتی پدر و مادرها است، دکتر آن فیشل، استاد روانشناسی دانشگاه هاروارد راه‌هایی علمی برای ساختن یک خانواده‌ی خوشحال و موفق پیشنهاد داده است.
او می‌گوید: «درست مانند ۵۰ یا ۱۰۰ سال پیش و با توجه به نتیجه‌ی تحقیقات چندین ساله، کارآیی روش‌های علمی برای ایجاد خوشبختی در خانواده اثبات شده است.» در اینجا راه‌هایی که دکتر فیشل برای ایجاد یک خانواده خوشحال و موفق پیشنهاد داده است را با هم بررسی می‌کنیم.
روابط مثبتی با فرزندان خود ایجاد کنید
با توجه به نتایج تحقیقات علمی، معمولا سرپرست یک خانواده‌ی خوشحال و موفق، الگوی خوبی برای کودکان خود است. فیشل معتقد است زمانی کودکان ما به افرادی خوشحال تبدیل می‌شوند که در دوران رشد حداقل با یک بزرگسال مثلا یکی از والدین خود، پدربزرگ و مادربزرگ، معلم یا عمو رابطه‌ی مثبتی داشته باشند.
فیشل می‌گوید: «نشان دادن ثبات، عشق و گوش دادن به حرف‌های کودکان باعث می‌شود آن‌ها احساس مهم بودن داشته باشند و فکر کنند دنیا آن‌قدر امن هست که برای امتحان کردن چیزهای جدید بیرون بیایند و رابطه‌های جدیدی بسازند.»
برای ساختن یک خانواده‌ی خوشحال و موفق از طریق این روش باید به انتظارات بالا، بازخوردهای مداوم و پاسخ دادن به نیازهای کودک خود دقت داشته باشید، از این رو باید کارهای زیر را انجام دهید:
• باید بتوانید در زندگی فرزند خود چه در داخل خانه و چه در خارج از خانه حضور موثر داشته باشید، مثلا می‌توانید آخر هفته‌ها به کودکان خود فوتبال یاد بدهید یا در تکالیف مدرسه به آن‌ها کمک کنید.
• رابطه‌ای سرشار از اعتماد با فرزند خود بسازید. به جای این‌که مدام از آن‌ها مراقبت کنید، به آن‌ها اعتماد کنید و اجازه دهید در موارد جزئی مانند انتخاب مسیر پیاده‌روی خودشان تصمیم بگیرند.
• برای آن‌ها محیطی امن و پر از عشق بسازید. می‌توانید برای کودکانتان نام‌های مستعار جالب انتخاب کنید، جوک‌های خانوادگی بسازید و آن‌ها را تشویق کنید.
• به فرزندان خود اجازه دهید احساساتشان را بیان کنند. اگر رفتار نامناسبی انجام دادند می‌توانید با قاطعیت به آن‌ها بگویید که رفتارشان غیرقابل قبول است و رفتار مناسب را به آن‌ها نشان دهید.
• ارزش‌های مورد نظر خود را برای فرزندانتان توضیح دهید، ولی به آن‌ها اجازه دهید خودشان این ارزش‌ها را انتخاب کنند.
آداب و رسوم خانوادگی بسازید
آداب و رسوم رویدادهایی هستند که در یک مکان و زمان خاص صورت می‌گیرند. با توجه به حرف‌های فیشل، مناسک خانوادگی احساس خوشایند قابل پیش بینی بودن، ثبات و زمانی به دور از نگرانی‌های معمول روزمره را برای افراد ایجاد می‌کنند که در این زمان خانواده‌ها می‌توانند تمرکز خود را روی همدیگر بگذارند.
برنامه‌ریزی برای چنین آداب و رسومی به خانواده‌ها این امکان را می‌دهد که با هم وقت بگذرانند، ارتباطات خود را تقویت کنند و خاطرات خوبی با هم بسازند. به گفته‌ی فیشل، کودکانی که با والدین خود ارتباط خوبی دارند، کم‌تر دچار استرس و نگرانی می‌شوند و در دوران حساس کودکی و نوجوانی فشارهای کم‌تری را احساس می‌کنند.
برای ساختن یک خانواده‌ی خوشحال و موفق با استفاده از این روش باید کارهای زیر را انجام دهید:
• آداب و رسم خانوادگی نباید خیلی رسمی، جدی و پر استرس باشند، پس بهتر است رسومی را بسازید که به راحتی بتوانید آن‌ها را با زندگی روزمرهی خود هماهنگ کنید.
برای مثال داستان خواندن برای کودکان (یا فصلی از یک کتاب همراه بزرگ‌ترها)، بازی خانوادگی در جمعه شب‌ها، زنگ زدن به پدربزرگ روزهای یکشنبه و یا برگزار کردن جشن‌های تولد در رستوران مورد علاقه‌ی خانواده، هر کدام از این‌ها می‌توانند به عنوان یک رسم خانوادگی شناخته شوند که برای ساخن خانواده‌ی خوشحال و موفق می‌توانید از آن استفاده کنید.
برای ساختن یک خانواده‌ی خوشحال و موفق همراه خانواده‌ی خود غذا بخورید
صرف غذا همراه خانواده اثرات مثبت زیادی بر روی سلامت خانواده، میزان هزینه‌ها و رشد فکری کودکان دارد. غذا خوردن با خانواده باعث ایجاد پیوندهای عمیق بین اعضا و ساختن خاطرات ارزشمند می‌شود، همچنین این کار زمینه‌ی مناسبی برای برقراری ارتباط اعضای خانواده ایجاد می‌کند.
برای به کار بردن این روش برای ساختن یک خانواده‌ی خوشحال و موفق باید کارهای زیر را انجام دهید:
• از گذشته تا کنون، بیش‌ترین زمانی که خانواده‌های آمریکایی دور هم جمع می‌شدند، دور میز شام بوده، متاسفانه در کشور ما هم این اتفاق در حال رخ دادن است. با این حال، زندگی مدرن انجام این کار را برای بسیاری از خانواده‌ها به یک چالش تبدیل کرده است.
فیشل می‌گوید: «اگر بتوانید ۵ شب در هفته همراه خانواده‌ی خود غذا بخورید خیلی خوب است، ولی لازم نیست حتما به این عدد پایبند باشید و یا حتما شام را با هم صرف کنید. اگر برای خانواده شما راحتتر است که برای صبحانه یا ناهار آخر هفته‌ها دور هم جمع شوند، می‌توانید برنامه‌ی خود را به این شکل تنظیم کنید.»
• از زمان صرف غذا به عنوان فرصتی برای صحبت با بچه‌ها استفاده کنید. آن‌ها را تشویق کنید درباره خودشان حرف بزنند و به حرف‌های آن‌ها خوب گوش کنید.
• درست است که تکنولوژی یک ابزار قوی برای برقراری ارتباط است، ولی در زمان صرف غذا همراه خانواده، باید گوشی‌ها را کنار بگذارید، تلویزیون را خاموش کنید و به جای این چیزها رو در رو با هم صحبت کنید. به فرزندان خود نشان دهید که لازم نیست برای صحبت کردن با شما با هیچ چیز دیگری (موبایل، تلویزیون و…) رقابت کنند.
داستان‌های خانوادگی خود را برای بچه‌ها تعریف کنید
طبق نتایج تحقیقات انجام شده در این مورد، کودکانی که در مورد داستان‌های خانوادگی خود اطلاع دارند، مقاوم‌تر هستند و عزت نفس بالاتری دارند. زمانی که به بچه‌ها داستان‌های خانوادگی را یاد می‌دهید، آن‌ها احساس می‌کنند دارای هویت مشترکی با شما هستند. این موضوع باعث می‌شود بچه‌ها درک کنند که بخشی از چیزی بزرگ‌تر به نام خانواده هستند.
زمانی که داستان‌های خود را با فرزندانتان شریک می‌شوید، به این معناست که برای مسیر آینده‌ی آن‌ها احترام قائل هستید.
چطور می‌توانید از طریق این راه یک خانواده‌ی خوشحال و موفق بسازید؟ موارد زیر را دنبال کنید:
• هدف از تعریف کردن داستان‌های خانوادگی این است که تاریخچه خانواده و تجربیات خود را با بچه‌ها به اشتراک بگذارید.
• وقتی فرزندانتان بفهمند که شما همیشه این قدر کامل و عالی نبوده‌اید، درباره آینده‌ی خودشان هم امیدوارتر می‌شوند. به جای این‌که خودتان را قهرمان اصلی تمام داستان‌ها نشان دهید، باید سعی کنید نکات اخلاقی این داستان‌ها را برای فرزند خود برجسته کنید.
تقویت ارتباط آزاد در خانواده برای ساختن یک خانواده‌ی خوشحال و موفق
ارتباطات آزاد در خانواده نقش موثری در ساختن یک خانواده‌ی خوشحال و موفق دارد. زمانی که با فرزندان کوچک‌تر خود صحبت می‌کنید، فرصتی برای پرورش مهارت‌های زبانی آن‌ها به وجود می‌آورید، در نتیجه آن‌ها می‌توانند راحتتر احساسات خود را بیان کنند. زمانی که بچه‌ها بزرگ‌تر می‌شوند، این ویژگی به آن‌ها کمک می‌کند مهارت‌های حل اختلاف و نوع دوستی را در خود پرورش دهند.
همچنین ارتباطات آزاد باعث ایجاد احترام متقابل و احساس امنیت در خانواده می‌شود.
برای استفاده از این روش برای ساختن یک خانواده‌ی خوشحال و موفق باید کارهای زیر را انجام دهید:
• برای کودکان کم سن و سال‌تر: باید به بچه‌ها فرصت بدهید در مورد احساسات خود حرف بزنند. از آن‌ها بخواهید برای شما داستانی واقعی و یا ماجرایی ساخته‌ی تخیلات خود را تعریف کنند. برای آن‌ها داستان بخوانید و نظرشان را در مورد احساسات و شخصیت‌های مختلف بپرسید.
کاری کنید فرزندتان احساس کند به حرف‌هایش گوش می‌دهید. اگر کودک شما برای مثال گفت: «من از خواهرم متنفرم.» به جای این‌که این حرف را نادیده بگیرید، از او بخواهید در مورد احساسش برای شما توضیح دهد. مثلا در این شرایط می‌توانید بپرسید: «چرا همچین احساسی داری؟» یا «دوست داری به خواهرت چه بگویی؟»
• برای بچه‌های بزرگ‌تر: برای ایجاد اعتماد و احترام متقابل نباید بر علیه فرزند خود صحبت کنید و سعی کنید نظرات خود را به کرسی بنشانید. به آن‌ها بگویید اشکالی ندارد اگر با شما یا بقیه مخالفت کنند، ولی باید احساسات دیگران را هم در نظر بگیرند.
شجاع باشید و با آن‌ها در مورد موضوعات چالش برانگیزی بحث کنید، برای مثال در مورد روش‌های درست استفاده از منبع مالی یا اثراتی که شغل جدیدتان روی وضعیت مادی خانواده می‌گذارد، صحبت کنید.
با این بحث‌ها به فرزند خود یاد می‌دهید که همیشه می‌تواند در مورد هر چیزی با شما صحبت کند.
در نتیجه این حرف‌ها باعث ایجاد همدلی بیش‌تر و ایجاد یک خانواده‌ی خوشحال و موفق می‌شوند و اگر زمانی فرزندانتان به کمک احتیاج داشته باشند، بدون نگرانی به سراغ شما می‌آیند.
تاثیرات تکنولوژی بر خانواده
در گذشته به خاطر عدم آشنایی خانواده‌ها با پیشرفت‌های سریع تکنولوژی، معمولا خانواده‌ها درک درستی از این نیاز فرزندانشان نداشتند و در نتیجه هنگام برخورد با تکنولوژی احساس ناتوانی داشتند.
ولی نسل جدید به خاطر آگاهی بیش‌تری که در این مورد دارد می‌توانند راهنمایی‌های بیش‌تری به فرزندان خود ارائه دهند. برای ساختن یک خانواده‌ی خوشحال و موفق باید سعی کنید همیشه به روز باشید، در نتیجه می‌توانید فرزندان خود را با اعتماد به نفس و آگاهی بیش‌تری راهنمایی کنید.
در چنین حالتی می‌توانید از مزایای تکنولوژی برای ساختن یک خانواده‌ی خوشحال و موفق استفاده کرده و از مضرات آن دوری کنید.
جمع بندی
در واقع هیچ روش تعیین شده‌ای برای ساختن یک خانواده‌ی خوشحال و موفق وجود ندارد. خانواده‌های مختلف باید به دنبال روش‌های مناسبی باشند که به آن‌ها در ساختن خانواده‌ی خوشحال و موفق مورد نظرشان کمک می‌کند.
همچنین شما می‌توانید با به کار گیری روش‌های گفته شده، گامی به سوی هدف خود که همان ایجاد یک خانواده‌ی خوشحال و موفق است، بردارید.