مدیریت مالی خانواده در ۱۰نکته

مدیریت مالی خانواده یکی از پایه‌های اصلی زندگی مشترک است و توافق زوجین در مسائل مالی، می‌تواند باعث رضایت آنها از زندگی زناشویی شود. هرکسی می‌داند که پول، یکی از تأثیرگذارترین عوامل در دوام زندگی زناشویی است و بدون مدیریت درست درآمد، هر رابطه‌ای به مشکل می‌خورد.

مدیریت مالی خانواده، نه تنها امری ضروری است بلکه در موفقیت و شادی خانواده نیز بسیار مهم است. ازدواج شما تنها با عشق دوام نمی‌آورد و باید به مسائل اقتصادی و مدیریت مالی خانواده که یکی از اساسی‌ترین موضوعات در هر خانواده است، به شدت  توجه کرد. به عبارت دیگر، رفاه اقتصادی در گرو مدیریت مالی خانواده است.

اگر دوست دارید مدیریت هزینه‌های روزانه خود را در دست بگیرید، سواد مالی خود را ارتقا دهید و درنهایت، گامی در جهت بهبود سبک زندگی خود بردارید، در ادامهٔ این مقاله با لذت برتر همراه باشید.

۱- مشخص کنید پول‌هایتان کجا خرج می‌شود؟

اولین گام برای مدیریت مالی خانواده، تعیین کردن این مسئله است که پولتان کجا خرج می‌شود. برای انجام این کار، باید تمام هزینه‌های پرداخت شده را به مدت یک ماه لیست کنید. مثلاً می‌توانید رسیدها و قبض‌های تمامی خریدهایتان را نگه دارید. در مورد آن دسته از خریدهایی هم که رسید دریافت نمی‌کنید، حتماً مبلغ هزینه شده را یادداشت کنید.

وقتی کار لیست برداری پول‌هایی که در یک ماه خرج کرده‌اید تمام شد، باید هزینه‌های خود را دسته‌بندی کنید. مثلاً پول بنزین، قبوض، مواد غذایی، خرید لباس و… . سپس جلوی هر عنوان، مقدار پولی که در ماه برای آن هزینه کرده‌اید را بنویسید. به همین راحتی می‌توانید مهم‌ترین قدم را برای مدیریت مالی خانواده خود بردارید.

هر یک از زوجین، باید به طور جداگانه این کار را انجام دهند و بعد دربارۀ عادات هزینه‌ای خود را با همدیگر صحبت کنند. برای زوج‌هایی که می‌خواهند آیندۀ مالی درخشانی داشته باشند، این کار، اولین و مهم‌ترین گام است.[irp]

۲- مدیریت مالی خانواده را با تعیین اهداف مالی شروع کنید

تعیین اهداف مالی، تأثیر بسیار زیادی در موفقیت و مدیریت مالی خانواده دارد. اهداف مالی، به دو نوع کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم می‌شوند:

اهداف مالی بلندمدت، مانند پس‌انداز کردن بخشی از درآمد برای دوران بازنشستگی و یا پس‌انداز کردن پول برای تأمین مخارج تحصیل و ازدواج فرزندان.

نوع دوم از اهداف مالی، اهداف کوتاه‌مدت هستند؛ مانند کنارگذاشتن پول برای پرداخت قبوض یا بازپرداخت وام و بدهی.

برای اینکه در کمترین زمان و با بیشترین کیفیت، بتوانید اهداف مالی خود را تنظیم کنید، می‌توانید از اپلیکیشن‌های حسابداری استفاده کنید.

۳- برای حوادث غیرمنتظره پس‌انداز کنید

بدون تردید در زندگی هر انسانی حوادثی اتفاق می‌افتد که غیر قابل پیش‌بینی هستند و عدم برنامه‌ریزی برای مواجهه با آنها، باعث ناتوانی در مدیریت هزینه‌های خانواده می‌شود؛ مثل تصادف، بحران مالی، حوادث طبیعی و… . بنابراین، عقل حکم می‌کند که انسان از قبل برای چنین اتفاقاتی خودش را آماده کند. برای مقابله با این حوادث غیرمنتظره، ۲ راه حل پیشنهاد می‌شود؛

راه اول این است که در بانکتان یک حساب پس‌انداز افتتاح کنید و هر ماه مقداری از درآمدتان را به آن حساب واریز کنید. در ضمن حواستان باشد که برای هزینه‌های روزمره به آن حساب دست نزنید.

راه دوم این است که بیمه‌های مختلف را خریداری کنید. برای این کار ابتدا باید یک مؤسسه بیمه معتبر و منصف را پیدا کنید و سپس اقدام به خریداری بیمه‌های موردنیاز مثل بیمۀ آتش‌سوزی، بیمۀ حوادث طبیعی و غیره کنید.[irp]

۴- به اهداف مالی بلندمدت، توجه زیادی بکنید

در نکته دوم گفتیم که برای موفقیت در مدیریت مالی خانواده، اهداف مالی خود را تعیین کنید؛ حالا از شما می‌خواهیم که بیشترِ درآمد خود را به اهداف مالی بلندمدت اختصاص دهید.

طبیعتاً، اهداف مالی بلندمدت، هم ارزش بیشتری از اهداف کوتاه‌مدت دارند و هم اینکه از آنها پایدارترند؛ به عبارت دیگر، این اهداف بلندمدت هستند که وضعیت مالی آینده‌مان را شکل می‌دهند و از آنجایی که وضعیت مالی با وضعیت زندگی زناشویی، رابطۀ مستقیم دارند، تعیین صحیح اهداف بلندمدت، منجر به تداوم و ثبات زندگی زناشویی در آینده و همچنین آرامش اعضای خانواده در زمان کنونی دارد.

۵- صرفه‌جویی فراموش نشود! 

برای اینکه افسار مدیریت مالی خانواده از دستتان خارج نشود، به هیچ وجه به‌صورت ناگهانی و بدون برنامه خرید نکنید. قبل از ورود به فروشگاه برای کالاهای مورد نیازتان لیست خرید بنویسید و به خودتان قول بدهید که هیچ کالایی غیر از چیزهایی که داخل لیست نوشته‌اید را نخرید! اگر شما بدون لیست خرید به فروشگاه وارد شوید، قطعاً اجناسی که به آنها نیازی نداشته‌اید را هم می‌خرید و این کار، مانعی بر سر راه مدیریت مالی خانواده است.

قبل از اینکه اقدام به خرید چیزی بکنید که دلتان می‌خواهد کمی در انجام آن خرید صبر کنید؛ به احتمال زیاد پس از چند دقیقه، این علاقهٔ ناگهانی از ذهنتان خارج می‌شود و بعداً از اینکه پولتان را خرج نکرده‌اید، خوشحال خواهید بود.

مخارج جانبی را که در حاشیه خرید ایجاد می‌شوند، شناسایی کنید. مثلاً وقتی که برای خرید لباس به یک مجتمع تجاری رفته‌اید از ورود به رستوران و کافی‌شاپ مجتمع خودداری کنید؛ زیرا همین که وارد رستوران یا کافی‌شاپ شوید، سیل عظیمی از هزینه‌های اضافی بر جیبتان فرود می‌آیند!

۶- تغییرات فصلی را در نظر بگیرید!

در هر فصل از سال هزینه‌هایی به وجود می‌آیند که مخصوص همان فصل هستند؛ مثلاً در فصل زمستان شما باید مبلغ زیادی را برای خرید شب عید هزینه کنید یا در فصل تابستان، باید برای سرویس کردن وسایل سرمایشی خانه هزینه‌ای را هم در نظر بگیرید. برای مدیریت مالی خانواده، توجه به جزئیاتی مثل همین تغییرات فصلی، بسیار مهم و کلیدی است.[irp]

۷- جریمه، راهی برای مدیریت مالی خانواده!

در راستای مدیریت مالی خانواده، اگر متوجه شدید که از برنامه‌ها و اهداف مالی خود فاصله گرفته‌اید و هزینه‌هایی اضافی را برای خود و خانواده ایجاد می‌کنید، باید حتماً تنبیهی را در نظر بگیرید؛ مثلاً اگر یک ماه برای خرید لباس، زیاد هزینه کردید، باید این افزایش هزینۀ خارج از برنامه را از طریقی دیگر و با کاهش دیگر هزینه‌هایتان جبران کنید.

۸- نوع هزینه‌هایتان را تعیین کنید

برای افزایش کیفیت و بهره‌وری در مدیریت مالی خانواده، هزینه‌هایتان را به دو دسته هزینه‌های ثابت و متغیر تقسیم‌بندی کنید:

هزینه‌های ثابت، هزینه‌هایی هستند که شما در هر ماه از سال، مجبور به پرداخت آنها هستید و ارتباطی با سبک زندگی و میزان صرفه‌جویی شما ندارد؛ مثلاً خانواده‌هایی که در خانۀ اجاره‌­ای زندگی می‌کنند، هر ماه باید مبلغ مشخصی را به عنوان اجاره‌بها پرداخت کنند.

هزینه‌های متغیر، هزینه‌هایی هستند که ارتباط مستقیمی با سبک زندگی و میزان صرفه‌جویی شما دارند و شما می‌توانید با تصمیم‌گیری‌های درست، آنها را مدیریت کنید. به علاوۀ اینکه، اساساً مدیریت مالی خانواده، در واقع همین مدیریت هزینه‌های متغیر است و مدیریت مالی صحیح این هزینه‌ها از مهم‌ترین عوامل پیشرفت مالی و اقتصادی هر خانواده‌ای است.

۹- اعتبار خود را بالا ببرید

همۀ انسان‌ها در مواقعی از زندگی­شان به وام‌های بانکی احتیاج پیدا می‌کنند؛ امّا نکتۀ مهم اینجاست که بانک‌ها به افرادی وام می‌دهند که اعتبار بالایی داشته باشند.

یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای کسب این اعتبار، بازپرداخت وام‌های قبلی در موعد مقرّر است؛ به عبارت دیگر، اگر شما قبلاً از بانکی وام گرفته باشید ولی در زمان‌های مشخص­‌شده به بازپرداخت قسط‌های آن اقدام نکرده باشید، موقع مراجعه برای گرفتن وام جدید، به دلیل تأخیر در بازپرداخت قسط‌های بانک، نمی‌توانید مبلغ زیادی را به عنوان وام دریافت کنید.[irp]

خیلی از ما گاهی اوقات به جای بانک، از افراد آشنا پول قرض می‌کنیم که در این مورد هم اعتبار حرف اول را می‌زند و بدون داشتن آن، هرکسی به ما پول قرض نمی‌دهد. درنتیجه، همیشه سعی کنید اعتبار خود را نزد افراد و مؤسسات مالی در سطح قابل قبولی نگه دارید تا زمانی که درخواستی داشتید با مشکل کمبود اعتبار رو­‌به­‌رو نشوید و بتوانید با وام گرفتن، مدیریت مالی خانواده را در دست بگیرید.

۱۰- برنامه و اهداف خود برای مدیریت مالی خانواده را مرور کنید

خیلی افراد فکر می‌کنند که فقط باید یکبار و برای همیشه برنامه‌ریزی مالی را انجام دهند، درصورتی‌که باید هر ماه در برنامه‌ریزی و اهداف مالی، تجدیدنظر صورت بگیرد.

بهترین معیار برای سنجش و ارزیابی برنامه مالی شما، کارآمدی آن در عمل است.

با همسر و فرزندانتان مشورت کنید که چه قسمت‌هایی از برنامه مالی باید حفظ شود و چه قسمت‌هایی باید از برنامۀ مالی حذف بشوند.

در طول ماه، اگر نقطه‌ضعفی در برنامۀ مالیتان پیدا کردید، آن را یادداشت کنید تا از برنامۀ ماه بعد حذف شود؛ امّا یادتان باشد که هرگز وسط ماه برنامه را عوض نکنید. ثابت‌قدم بودن در عمل به برنامه‌ریزی مالی از عواملی است که در مدیریت مالی خانواده از اهمیت بالایی برخوردار است.